یک استراتژیست باید بتواند به خوبی محیط های کسب وکار را تحلیل کند. فرض کنید شما می خواهید برای کسب وکارتان که تولید محصول غذایی است تحلیل محیط انجام دهید. چه عناصری را بررسی خواهید کرد؟
محیط شامل دوبعد است: محیط داخلی و محیط خارجی. منظور از محیط داخلی، سازمان و متغیرهای درونی کسب وکار است. عناصری مانند ساختار، رهبری، استراتژی، منابع انسانی و تکنولوژی سازمان. منظور از محیط خارجی عناصر بیرون از سازمان است. محیط صنعت و بازار نزدیکترین محیط است و در مرحله بعد محیط های سیاسی و حقوقی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، تکنولوژیک و زیست محیطی قرار می گیرند. یک برنامه یا ایده استراتژیک خوب متکی بر یک تحلیل محیط بسیار قوی است.
در سال های اخیر مشاوران و کارگزاران برنامه ریزی استراتژیک در ایران به ابزارها و مدل های قدرتمندی برای تحلیل محیط داخلی مجهز شده اند اما در تحلیل محیط خارجی با اشکال اساسی روبرو هستند. یک علت آن نبود داده و اطلاعات قابل اتکاست چراکه اساساً داده و اطلاعات آماری قابل اعتماد و در دسترس در کشور ما حکم طلا را دارد! البته درهرحال پژوهش ها و اسناد متقن هم کم نیستند و بهانه تراشی برای طفره وری از تحلیل محیط خارجی برای استراتژیست ها قابل پذیرش نیست.یک کارگزار یا پژوهشگر قابل اعتنا در حوزه استراتژی می بایست جعبه ابزار و دانش نظری خود درخصوص محیط را به کمال رسانده باشد. در نوشته های آتی برخی از منابع و مستندات قابل بررسی در این خصوص را برای علاقمندان معرفی خواهم کرد.
